Endeks Nedir?

Forex piyasalarında endekslere yatırım yapmak isteyen potansiyel yatırımcılar sıklıkla,  “endeks nedir”, “başlıca endeksler nelerdir” ve “endekslere neden yatırım yapılıyor” sorularını yöneltmektedirler.

Endeksi tanımlamak gerekirse, borsada işlem gören yatırım araçlarının belirli bir zaman dilimi içinde değerlerinde/fiyatlarında, maliyetlerinde ve satış performanslarındaki oransal değişimi ölçen göstergelere endeks denilmektedir.

Dünya’da işlem hacmi bakımından en aktif borsa endeksleri Dow Jones, Nasdaq, S&P500, Ftse ve Xetra Dax’tır. Türkiye’de ise Borsa İstanbul çatısı altında birden fazla endeks bulunmaktadır. Borsa İstanbul’da en fazla işlemin gerçekleştiği endeks türleri; BİST 100 endeksi, BİST 30 endeksi ve BİST Bankacılık endeksidir.

Önemli Endeksler Hangileridir?

Yerel piyasalara örnek olarak, Borsa İstanbul’da işlem gören en yüksek işlem hacimli ilk 100 hisseden oluşan BIST 100 endeksini gösterebiliriz. Borsa İstanbul bünyesinde BSIT 50, BIST 30, BIST hizmet, BIST Bankacılık gibi 50’nin üzerinde endeks işlem görmektedir. Ayrıca tahvil ve bono endeksleri olarak DIBS endeksleri de mevcuttur.

Küresel piyasalarda işlem gören başlıca endekslere ise DOW JONES 30, FTSE 100, DAX 40, S&P 500, CAC 40, NASDAQ, TecDax, Merval, DJ Euro Stoxx 50, XetraDax, NYSE, Hang Seng, BSE 30,  Bovespa gibi endeksleri örnek verebiliriz.

Dünya piyasalarında yatırımcılar tarafından takip edilen başlıca önemli endekslerin bazılarını biraz açalım.

FTSE 100 endeksi
FTSE 100 Endeksi, Dünyanın dördüncü büyük borsası olan Londra Borsası’nda işlem gören en yüksek hacimli ilk 100 şirketin hisselerinden meydana gelir.

New York Borsası Endeksleri
Dünyanın en büyük borsalarından olan New York Menkul Kıymetler Borsası (NYSE) bünyesinden birden fazla popüler endeks yer almaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralayabiliriz;

Dow Jones Endeksi
New York Borsası’nda ve Nasdaq’da işlem gören, piyasa değeri en yüksek 30 hisse senedinin ağırlıklı ortalamasından oluşur.
Nasdaq Endeksi, Nasdaq Borsası’nda işlem gören yurtiçi ve uluslararası 3000′den fazla menkul kıymeti içerir.

S&P 500 Endeksi
Tamamı ABD’de de olan 500 büyük sermayeli şirketin hisse senetlerinden oluşur.

Nikkei 225 Endeksi
Asya’nın en büyük borsalarından Tokyo Borsası’nda işlem gören en yüksek işlem hacimli 225 hissesinden oluşan Nikkei 225 endeksi, yatırımcıların gözde yatırım araçları arasındadır.
        
Endeks Nasıl Hesaplanır?
Borsa endeksleri, içerisinde bulunan hisselerin ağırlıklarına göre hesaplanmaktadır. Örneğin; Dow Jones 30 endeksi içerisinde, en aktif 30 adet hisse senedi bulunmaktadır. Bu hisselerden bazıları; Goldman Sachs, Microsoft, Pfizer, vd’dir. Endeks içerisindeki hisseler belirli periyodlarla revize edilmekte, endeksten çıkarma veya endekse ekleme işlemleri gerçekleştirilmektedir.